Woda nie od zawsze leciała prosto z kranu. I choć obecnie również w wielu regionach świata ludzie nie mają dostępu do bieżącej wody, jednak sytuacja cały czas się poprawia. Woda w jednorazowych butelkach to wynalazek XiX wieku, ale jej renesans przypada zdecydowanie na wiek XX.
Woda sprzedawana w jednorazowych butelkach pojawiła się w drugiej połowie XIX wieku w Europie i Stanach Zjednoczonych. Jednym z pierwszych producentów butelkowanej wody był brytyjski chemik i przedsiębiorca, John Snow, który w 1853 roku rozpoczął sprzedaż butelkowanej wody źródlanej. W 1860 roku w Stanach Zjednoczonych Hiram Ricker i jego synowie zaczęli sprzedawać wodę źródlaną w butelkach pod marką Poland Spring. Woda ta była szybko dostępna dzięki wprowadzeniu transportu kolejowego i stała się bardzo popularna. Woda butelkowana zyskała popularność także dzięki reklamie i kampaniom marketingowym. W XX wieku butelkowana woda stała się popularnym produktem na całym świecie i obecnie jest szeroko dostępna w supermarketach i sklepach spożywczych.
A jak było kiedyś?
W dawnych czasach ludzkość korzystała głównie z wody z rzek, strumieni, jezior, źródeł oraz studni wykopanych w ziemi. Było to szczególnie ważne dla rozwijających się społeczności rolniczych, które musiały mieć stały dostęp do wody dla swoich upraw i hodowli zwierząt. W niektórych regionach, gdzie woda była rzadka, ludzie musieli opracować metody pozyskiwania wody deszczowej, np. poprzez zbieranie jej w pojemnikach lub zagłębieniach w ziemi. Niektóre kultury stosowały także techniki do uzdatniania wody, takie jak przepuszczanie jej przez piasek lub gotowanie.
Kanały i akwedukty
Wraz z upływem czasu ludzie opracowywali coraz bardziej skomplikowane systemy przeprowadzania wody, takie jak kanały i akwedukty, aby przemieszczać ją na większe odległości i dostarczać do obszarów, gdzie była potrzebna. Pierwsze kanały pojawiły się już około 4000 lat p.n.e. w starożytnych cywilizacjach w Egipcie i Mezopotamii. W Egipcie budowano kanały do nawadniania pól uprawnych, a w Mezopotamii służyły one do irygacji oraz transportu towarów. Jednym z najbardziej znanych systemów kanałów jest Kanał Królewski w Chinach, który został zbudowany około 400 roku p.n.e. i miał ponad 2400 kilometrów długości. W przypadku akweduktów, rzymska cywilizacja była jedną z pierwszych, która zastosowała ten system do transportu wody na większe odległości. Pierwszy rzymski akwedukt, Aqua Appia, został zbudowany w 312 roku p.n.e. i miał ponad 16 kilometrów długości. Wiele z tych starożytnych systemów kanałów i akweduktów nadal funkcjonuje w dzisiejszych czasach, a ich budowa i działanie stanowią ważny element dziedzictwa kulturowego świata.
Wodociągi
Pierwsze wodociągi pojawiły się już w starożytności, ale były to raczej systemy rur, kanałów i akweduktów, które przewoziły wodę do poszczególnych miejsc. Pierwszy znany wodociąg w postaci podziemnych rur został zbudowany w 312 roku p.n.e. w Rzymie i dostarczał wodę z odległych źródeł do publicznych fontann i łaźni. W średniowieczu i w okresie renesansu wodociągi były budowane w wielu miastach Europy, ale nie były to jeszcze systemy ogólnodostępne dla mieszkańców.
Współczesne systemy wodociągowe zaczęły się rozwijać wraz z rewolucją przemysłową w XVIII i XIX wieku, szczególnie w Wielkiej Brytanii. W 1804 roku w Londynie powstał pierwszy publiczny wodociąg, który dostarczał wodę do około 10 tysięcy domów.
Woda w kranie
Pierwszy system wodociągowy zaprojektowany specjalnie dla mieszkańców miasta został zbudowany w XVII wieku w Paryżu, ale nie był jeszcze kompletny, a dostawa wody do domów była zaledwie niewielką częścią całego systemu. Pierwsze kompleksowe systemy wodociągowe zaczęły powstawać w XIX wieku, wraz z rozwojem technologicznym i urbanizacją. W 1804 roku w Londynie powstał pierwszy publiczny wodociąg, który dostarczał wodę do około 10 tysięcy domów, ale woda była pobierana ze źródeł w okolicach miasta i była traktowana tylko jako źródło picia. W 1854 roku brytyjski przedsiębiorca, George Jennings, zainstalował pierwszy publiczny urządzenie do spłukiwania w toalecie w Crystal Palace w Londynie. Urządzenie to wymagało bieżącej wody, co zainspirowało innych przedsiębiorców do budowy systemów wodociągowych dostarczających wodę do domów. W Polsce pierwsze kompleksowe systemy wodociągowe zaczęły powstawać w XIX wieku, m.in. w Warszawie w 1865 roku.
Czy woda z kranu jest zdrowa?
Woda z kranu jest zazwyczaj bezpieczna do picia i korzystania w codziennych czynnościach, ale odpowiedź na to pytanie zależy od wielu czynników, takich jak miejsce zamieszkania, źródło wody i stan infrastruktury wodociągowej. Woda z kranu musi spełniać normy jakościowe określone przez organy regulacyjne, takie jak np. WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) czy UE. W Polsce jakość wody pitnej reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda przeznaczona do spożycia przez ludzi.
Filtrowanie kranówki przed spożyciem może pomóc w usunięciu niektórych zanieczyszczeń i poprawić jej smak i zapach. Filtry do wody są dostępne w różnych formach i rozmiarach, od filtrów napełnianych ręcznie po filtry montowane pod zlewem. Ważne jest jednak, aby wybierać filtry, które są odpowiednie dla danego rodzaju zanieczyszczeń występujących w wodzie z kranu. Niektóre filtry usuwają tylko zapach i smak chloru, podczas gdy inne mogą usuwać związki chemiczne, metale ciężkie, bakterie i wirusy. Należy również pamiętać, że filtry do wody wymagają regularnego czyszczenia lub wymiany, w przeciwnym razie mogą stać się źródłem bakterii i innych zanieczyszczeń. W zależności od rodzaju filtra, producent zazwyczaj podaje zalecaną częstotliwość wymiany filtra. aBy dowiedzieć się więcej o filtracji wody zachęcamy do obejrzenia materiału wideo.